Chodzi o umiejscowienie łyżek (czyli tych żelazek) lub elektrod (czyli tych naklejanych) podczas defibrylacji1 i kardiowersji elektrycznej2.
Prawa powinna wylądować prawo od mostka, lewa poniżej lewej pachy. Banalne. W praktyce jednak są z tym problemy.
Zacznijmy od prawej, opisywanej często niefortunnie sternum, czyli mostek. Niefortunnie, bo właśnie na mostku często ląduje, a jednak na kości będzie i gorsze przyleganie (bo nierówno) i gorsze przewodnictwo (bo w kości mało wody). Dodatkowo będzie przeszkadzać w razie potrzeby uciskania klatki piersiowej.
Jeszcze gorzej jest z drugą elektrodą, też niefortunnie opisywaną apex, czyli koniuszek serca. Osłuchujemy go z przodu klatki piersiowej i tam też pierwotnie umieszczano łyżkę defibrylatora, ale od ponad 20 lat wytyczne zalecają linię pachową środkową, czyli z boku klatki piersiowej. Niestety nadal powielane i utrwalane jest stare położenie. Od rysunków, poprzez fantomy aż po realne życie.
Jak duże ma to znaczenie? Nie wiemy. Logiczne jest, że powtarzające się, nieskuteczne wyładowania uszkadzają serce, a nawet małe przesunięcie elektrod z optymalnej pozycji wpływa na skuteczność3, ale biorąc pod uwagę osobnicze wariacje anatomiczne, daleko stąd do wniosków o wpływie na odległe wyniki leczenia.
Mimo, że nie mam twardych dowodów, myślę, że warto zadbać o skuteczność tej inwazyjnej procedury.
P.S. Zobacz z ciekawości na ilu obrazkach w internecie znajdziesz niepoprawne ustawienie elektrod (zwłaszcza lewej). O filmach fabularnych nawet nie wspomnę. Pakowanie się z żelazkiem pod pachę i zrzucanie bezwładnej ręki z noszy jest tyleż irytujące w prawdziwym życiu, co źle wygląda w kamerze.
- Defibrylacja – użycie na serce prądu elektrycznego podczas zatrzymania krążenia celem przywrócenia prawidłowego rytmu
- Kardiowersja elektryczna – użycie na serce prądu elektrycznego celem przywrócenia prawidłowego rytmu POZA zatrzymaniem krążenia. Przywrócenie prawidłowego rytmu lekami to kardiowersja farmakologiczna
- Esibov A, Chapman FW, Melnick SB, Sullivan JL, Walcott GP. Minor Variations in Electrode Pad Placement Impact Defibrillation Success. Prehosp Emerg Care. 2016;20(2):292-8. doi: 10.3109/10903127.2015.1076095. Epub 2015 Sep 18. PMID: 26383036.