Pani Kunegunda ma 53 lata i rozpoznaną przewlekłą chorobę nerek. W jaki sposób monitorować u niej przebieg choroby?
Nie jest wiedzą tajemną, że w niewydolności nerek rośnie poziom kreatyniny i to badanie nieźle nadaje się do monitorowania choroby nerek. Należy jednak pamiętać, że sam poziom niewiele nam mówi, bo zależy nie tylko od wydalania kreatyniny, ale też jej produkcji. Dlatego zamiast polegać na poziomie kreatyniny szacujemy na jej podstawie przesączanie kłębuszkowe czyli eGFR (estimated glomerular filtration rate). Jest kilka wzorów a im bardziej skomplikowany, tym dokładniejszy. I to jest pierwsza część monitorowania. Mierzymy eGFR co rok.
To jednak nie koniec. Podwyższona kreatynina pokazuje nam, że nerki za słabo radzą sobie ze swoją podstawową funkcją czyli wydalaniem wody i produktów przemiany materii. Co jednak jeśli kłębuszek jest zniszczony w taki sposób, że zaczyna przesączać za dużo? Na przykład w cukrzycy to nie podwyższona kreatynina może być pierwszym objawem szwankujących nerek a białko w moczu. W kontekście utraty białka z moczem najważniejsza jest utrata albuminy. Dlatego oprócz eGFR co rok mierzymy albuminurię.
Na podstawie tych dwóch parametrów oceniamy postęp choroby, przy czym decyduje najsłabsze ogniwo. Na przykład: nawet przy dobrej kreatyninie wysoka albuminuria klasyfikuje chorobę jako bardziej zaawansowaną. Pełną tabelkę znajdziesz w wytycznych KDOQI.
Ale tak jak z kreatyniną w osoczu, tak z albuminą w moczu sam wynik badania nie wystarcza. Problem z albuminą jest taki, że mocz może być różnie zagęszczony, co zaburzy nam wynik. Żeby rozwiązać ten problem, zaleca się wykonanie 24-godzinnej zbiórki moczu co uśredni i przez to uwiarygodni wynik. Niestety, praktyka pokazuje, że przeprowadzenie takiej akcji jest trudne. Zebranie wszystkich porcji moczu z całej doby często się nie udaje. Dlatego, wymyślono inne rozwiązanie. Można zmierzyć poziom kreatyniny w moczu i do niej odnieść wynik. Jeśli mocz na przykład będzie mocno zagęszczony to i białka i kreatyniny będzie w nim więcej i proporcja pomiędzy tymi dwoma powie nam uczciwie o tendencji nerek do gubienia białka. Idealnie byłoby użyć porannej próbki moczu, ale w razie problemów z jej uzyskaniem, dowolna próbka też obleci.
A teraz do pytania.
Pytanie nr 17
Oznaczanie utraty albuminy w 24-godzinnej zbiórce moczu może być najlepiej zastąpione przez:
A. stosunek albuminy do kreatyniny w 24-godzinnej zbiórce moczu.
B. stosunek albuminy do kreatyniny w pierwszej próbce porannego moczu.
C. stosunek albuminy do kreatyniny w dowolnej próbce moczu.
D. stosunek białka całkowitego do kreatyniny w 24 godz. zbiórce moczu.
E. wykrywanie albuminy metodą paskową w dowolnej próbce moczu.
Biorąc pod uwagę wszystko napisane powyżej, moim zdaniem prawidłowa jest odpowiedź B.
Pytanie nr 17
Oznaczanie utraty albuminy w 24-godzinnej zbiórce moczu może być najlepiej zastąpione przez:
A. stosunek albuminy do kreatyniny w 24-godzinnej zbiórce moczu.
B. stosunek albuminy do kreatyniny w pierwszej próbce porannego moczu.
C. stosunek albuminy do kreatyniny w dowolnej próbce moczu.
D. stosunek białka całkowitego do kreatyniny w 24 godz. zbiórce moczu.
E. wykrywanie albuminy metodą paskową w dowolnej próbce moczu.