Problem z opaską zaciskową

Ten problem dotyka całej medycyny, a zwłaszcza medycyny ratunkowej, a opaska jest tutaj doskonałym przykładem. Ba, śmiem powiedzieć, że ten problem dotyka całego naszego życia, bo jako ludzie jesteśmy na niego wybitnie podatni.

Występuje on pod różnymi nazwami, ale od nazw ważniejsza jest jego istota a mianowicie: “Im coś jest dalej od nas, tym mniej nas to obchodzi.”

Susza w Afryce zatrważa nas dużo mniej, niż powódź w Polsce, nawet gdyby ta pierwsza zbierała bardziej śmiertelne żniwo.

Ale nie chodzi tylko o miejsce, ale też o czas. Dramat II wojny światowej blaknie z biegiem lat. Nadciągająca katastrofa klimatyczna, też nie budzi naszej grozy.

Ale co to ma do medycyny ratunkowej?

Problem z medycyną ratunkową jest taki, że bardziej obchodzi nas to, co dzieje się z pacjentem tu i teraz niż w przyszłości, zwłaszcza jeśli nas już wtedy przy nim nie będzie.

“No to chyba o to chodzi, ratujemy życie, a powikłania są w to wpisane”.

Wszyscy praktykujący medycy dobrze wiedzą, że w medycynie ratunkowej zwykle NIE ratujemy życia. Nikt nie rozlicza z połamanego mostka, czy żeber podczas resuscytacji, ale mam wrażenie, że to przyzwolenie na powikłania jest rozciągane na inne procedury i troska o ewentualne przyszłe skutki znacznie spada.

Jakie jest ryzyko powikłań opaski zaciskowej?

Nie wiemy, Problemy z ustaleniem faktycznego ryzyka opaski zaciskowej są dwa. Po pierwsze, ryzyko opisywane przez różnych autorów waha się od 0 do ponad 30%. Po drugie, nawet jeśli jakieś komplikacje wystąpią, to nie wiadomo, które z nich były wynikiem opaski, a które samego urazu.

Najczęstsze opisywane powikłania to porażenie nerwu, rozpad mięśni i powikłania zakrzepowo zatorowe.

Czy chcę Cię zniechęcić do używania opaski? Absolutnie nie. Chcę Cię zachęcić, żebyś wykonując jakąś interwencję, miał w głowie cały obraz, całą historię pacjenta, od tu i teraz po wyjście ze szpitala i ewentualną rehabilitację. To nie jest coś, co przychodzi nam naturalnie, bo “im coś dalej ode mnie, tym mniej mnie to obchodzi”.


BenÍtez CY, Ottolino P, Pereira BM, Lima DS, Guemes A, Khan M, Ribeiro Junior MAF. Tourniquet use for civilian extremity hemorrhage: systematic review of the literature. Rev Col Bras Cir. 2021 Jan 13;48:e20202783. doi: 10.1590/0100-6991e-20202783. PMID: 33470370; PMCID: PMC10683439.