Który lek przeciwbólowy jest bezpieczny w ciąży?

Żaden. Przynajmniej żaden w 100% Nawet paracetamol nie jest już uważany za nieszkodliwy. Rośnie ilość dowodów na wzrost ryzyka problemów związanych z rozwojem psychofizycznym, układem moczowo-płciowym i płodnością u dzieci matek zażywających w ciąży paracetamol. Ale zanim zabierzemy ciężarnym ostatni lek przeciwbólowy pamiętajmy o kilku ważnych niuansach.

Po pierwsze liczy się ilość przyjętych leków. Jak długo i w jakiej dawce. Wiadomo, im więcej, tym większe ryzyko.

Po drugie liczy się trymestr ciąży. Z metamizolem i NLPZ sprawa jest prosta, im bardziej zaawansowana ciąża, tym większe ryzyko. Paracetamol jest dopiero badany, więc nie wiadomo, czy i jakie to ma znaczenia.

Po trzecie, liczy się przyczyna brania leków. Nikt nie bierze leków bez powodu, musi być jakaś przyczyna, dolegliwość, choroba. I teraz pytanie, co tak naprawdę zwiększa ryzyko, choroba czy lek? Żeby to sprawdzić, trzeba by wziąć mnóstwo zdrowych ciężarnych i części podawać leki a części nie i porównać efekty. To jest oczywiście niemożliwe. Żadna komisja bioetyczna na szczęście nie wyraziłaby zgody na takie eksperyment.

Co więc mamy robić? Otwarcie rozmawiać z naszymi pacjentami. Każdy lek to ryzyko, stosujemy więc go najkrócej jak się da i w najmniejszej skutecznej dawce. Na koniec dwa ważne niuanse.

Po pierwsze nawet krótkotrwałe używanie NLPZ w późnej ciąży zwiększa ryzyko przedwczesnego zamknięcia przewodu Botalla, więc takiej sytuacji w szczególności należy unikać.

Po drugie przypominam o lignokainie, która podana dożylnie działa przeciwbólowo, a póki co, jest uznawana za bezpieczną w ciąży.

Hutson JR, Lurie A, Eastabrook G, de Vrijer B, Garcia-Bournissen F. Acetaminophen in late pregnancy and potential for in utero closure of the ductus arteriosus-a pharmacokinetic evaluation and critical review of the literature. Am J Obstet Gynecol MFM. 2021 Jan;3(1):100288. doi: 10.1016/j.ajogmf.2020.100288. Epub 2020 Dec 5. PMID: 33451624.

Koren G, Florescu A, Costei AM, Boskovic R, Moretti ME. Nonsteroidal antiinflammatory drugs during third trimester and the risk of premature closure of the ductus arteriosus: a meta-analysis. Ann Pharmacother. 2006 May;40(5):824-9. doi: 10.1345/aph.1G428. Epub 2006 Apr 25. PMID: 16638921.

Bauer AZ, Swan SH, Kriebel D, Liew Z, Taylor HS, Bornehag CG, Andrade AM, Olsen J, Jensen RH, Mitchell RT, Skakkebaek NE, Jégou B, Kristensen DM. Paracetamol use during pregnancy – a call for precautionary action. Nat Rev Endocrinol. 2021 Dec;17(12):757-766. doi: 10.1038/s41574-021-00553-7. Epub 2021 Sep 23. PMID: 34556849; PMCID: PMC8580820.

Tadokoro-Cuccaro R, Fisher BG, Thankamony A, Ong KK, Hughes IA. Maternal Paracetamol Intake During Pregnancy-Impacts on Offspring Reproductive Development. Front Toxicol. 2022 Apr 14;4:884704. doi: 10.3389/ftox.2022.884704. PMID: 35499038; PMCID: PMC9047911.

Mac Bird T, Robbins JM, Druschel C, Cleves MA, Yang S, Hobbs CA; National Birth Defects Prevention Study. Demographic and environmental risk factors for gastroschisis and omphalocele in the National Birth Defects Prevention Study. J Pediatr Surg. 2009 Aug;44(8):1546-51. doi: 10.1016/j.jpedsurg.2008.10.109. PMID: 19635303.

Nakhai-Pour HR, Bérard A. Major malformations after first trimester exposure to aspirin and NSAIDs. Expert Rev Clin Pharmacol. 2008 Sep;1(5):605-16. doi: 10.1586/17512433.1.5.605. PMID: 24422733.

Choi EY, Jeong HE, Noh Y, Choi A, Yon DK, Han JY, Sung JH, Choe SA, Shin JY. Neonatal and maternal adverse outcomes and exposure to nonsteroidal anti-inflammatory drugs during early pregnancy in South Korea: A nationwide cohort study. PLoS Med. 2023 Feb 27;20(2):e1004183. doi: 10.1371/journal.pmed.1004183. PMID: 36848338; PMCID: PMC9970080.

de Castro CT, Pereira M, Dos Santos DB. Association between paracetamol use during pregnancy and perinatal outcomes: Prospective NISAMI cohort. PLoS One. 2022 Apr 18;17(4):e0267270. doi: 10.1371/journal.pone.0267270. PMID: 35436308; PMCID: PMC9015137.

Dathe K, Padberg S, Hultzsch S, Köhler LM, Meixner K, Fietz AK, Tissen-Diabaté T, Meister R, Schaefer C. Exposure to cox-2 inhibitors (coxibs) during the first trimester and pregnancy outcome: a prospective observational cohort study. Eur J Clin Pharmacol. 2018 Apr;74(4):489-495. doi: 10.1007/s00228-017-2385-1. Epub 2017 Dec 7. PMID: 29214381.

Hultzsch S, Paulus W, Padberg S, Fietz AK, Schaefer C, Dathe K. First trimester naproxen exposure and outcome of pregnancy – A German case series. Reprod Toxicol. 2021 Aug;103:51-57. doi: 10.1016/j.reprotox.2021.05.006. Epub 2021 May 17. PMID: 34015472.

Dathe K, Frank J, Padberg S, Hultzsch S, Meixner K, Beck E, Meister R, Schaefer C. Negligible risk of prenatal ductus arteriosus closure or fetal renal impairment after third-trimester paracetamol use: evaluation of the German Embryotox cohort. BJOG. 2019 Dec;126(13):1560-1567. doi: 10.1111/1471-0528.15872. Epub 2019 Aug 7. PMID: 31310697.