Nogi do góry?

Czy podnoszenie nóg do góry u osoby, która straciła przytomność jest prawidłowym postępowaniem?

Raczej nie. Podniesienie nóg do góry u leżącego może faktycznie na kilka minut podnieść ciśnienie tętnicze, ale nie wiemy czy przyspiesza to powrót świadomości po omdleniu. A nawet jeśli, to pytanie, czy nie ryzykujemy pogorszenia stanu chorego. Nie bez powodu zalecane jest ułożenie nieprzytomnego na boku, żeby zapobiec niedrożności dróg oddechowych.

Obawiam się, że działa tutaj jeden z błędów poznawczych, czyli błąd najmniejszej linii oporu, polegający na wybieraniu łatwiejszego, a nie lepszego rozwiązania.

Uniesienie nóg do góry jest prostsze technicznie. Ułożenie na boku nie tylko jest bardziej uciążliwe, co jeszcze przez lata szkoleń z pierwszej pomocy rozdmuchane do arcytrudnego zadania. Kilka konkretnych kroków, kilka różnych wersji, jak jakieś łamigłówki z rozłączaniem metalowych gwoździ.

Przekręcanie na bok totalnie wiotkiej osoby jest siłowym i irytującym zadaniem i są sztuczki, które mogą to ułatwić, ale bez tych sztuczek też da radę, jest po prostu więcej szarpania. Jeśli uczycie pierwszej pomocy, to zachęcam Was, żeby tak tę sprawę przedstawiać, bo jest ryzyko, że inaczej ludzie będą stali nad nieprzytomnym, próbując sobie przypomnieć, którą nogę zgiąć najpierw.


O innych błędach poznawczych w medycynie, ale też na przykład o leczeniu bólu, tlenoterapii i urazach głowy będę mówił w najbliższą sobotę na kolejnej edycji webinarium dla ratowników medycznych.


Zideman DA, Singletary EM, Borra V, Cassan P, Cimpoesu CD, De Buck E, Djärv T, Handley AJ, Klaassen B, Meyran D, Oliver E, Poole K. European Resuscitation Council Guidelines 2021: First aid. Resuscitation. 2021 Apr;161:270-290. doi: 10.1016/j.resuscitation.2021.02.013. Epub 2021 Mar 24. PMID: 33773828.